ADET ÖNCESİ GERGİNLİK

Bu konuda toplam 1 içerik bulundu.

ADET ÖNCESİ GERGİNLİK

Adet öncesi gerginlik sendromu  adetten yaklaşık 1 hafta önce başlayan ruhsal ya da fiziksel bazı sıkıntılara  verilen isimdir. Sorunlar genelde adet görülmesiyle birlikte  azalır ve birkaç günde kaybolur. Kadınların yaklaşık % 5’inde adet öncesi gerginlik sendromu olur.
Yapılan araştırmalar kadınların yaptıkları trafik kazalarının, evde  veya iş yerinde yaptıkları kazaların ve işlenen suçlar ile yaşanan tartışmalarının çoğunun da bu döneme rastladığını ortaya koymaktadır.

ADET ÖNCESİ GERGİNLİĞİN NEDENLERİ NEDİR?

Bugüne kadar yapılan birçok çalışmaya rağmen adet öncesi gerginliğin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Yumurtalık fonksiyonlarının bozukluğu nedeniyle östrojen yetmezliği olabileceği düşünülmektedir Yumurtlamadan sonraki dönemde fazla miktarda progesteron varlığı  veya östrojenin zamansız düşüşü etken olabilir. 
Östrojen  önemli rol oynamakta, tedavide ise son derece etkili olmaktadır. Progesteronun ise rahatsızlıkta önemli rolü olmasına rağmen adet öncesi gerginliği azaltmak ta  bir etkisi yoktur, hatta semptomları daha da kötüleştirebilir.Bu yüzden adet öncesi gerginlik tedavisi nde kullanılmaz.
Adet öncesi stres nedenleri arasında  renin/aldosteron mekanizmasındaki sorunlar da rol oynamaktadır. Bu sistemin etkisinde su tutulumu, ödem, adet öncesi memelerde şişme, adet öncesi karında şişkinlik ve başağrısı oluşur.
Beta endorfin  maddesinin mutluluk verici ve sakinleştirici etkisi bulunur .Adet migreni ve premenstrüel sendrom olanlarda düşük seviyelerde seyreder. Östrojenler beta endorfin düzeyini yükseltir.Menopoz sonrası da beta endorfin salınımı azalır. 

ADET ÖNCESİ GERGİNLİK BELİRTİLERİ NELERDİR?

-Adet öncesi başağrısı , baş dönmesi
-Adet öncesi memelerde ağrı,
-Adet öncesi memede şişlik,
-Adet öncesi ödem,  adet öncesi karın ağrısı
-Tedirginlik, duygulanımda bozukluk
-Motivasyon azalması, isteksizlik
-Depresyon, gerginlik
 -Ağlama krizi veya ağlama hissi
 -Ailevi uyumsuzluk
 -Bulantı, kusma
 -Yorgunluk
-Kabızlık
-Vasomotor rinit
-Astım krizlerinde artış
-Epilepsi ataklarında artış 
Menstrüel migren yani adet migreni tek başına da olabilir, premenstrüel sendrom içinde de gözlenebilir. Yalnız önemli bir bulgu menstruel migren bütün adet süresince devam eder.

ADET ÖNCESİ GERGİNLİK TEDAVİSİ NASIL OLMALI?

Progesteron sinirsel bazı semptomlar üzerine etkili olabilir, ancak başağrısını geçirmez.
GnRH Agonistleri ile tedavide başarılı sonuçlar alınmıştır, beta endorfinler yükselmiştir.
Spironolactone'un anlamlı bir şekilde  başağrısı, irritabilite, depresyon, şişkinlik, meme ağrısı ve davranış bozukluklarını düzelttiği izlenmiştir.
Serotonin geri alım inhibitörlerinin PMS tedavisinde etkili olduğu saptanmıştır. Ayrıca  ilave olarak antidepresanlar, anksiyolitikler  kullanılabilir. Vitamin D ve kalsiyum kombinasyonlarının ve B6 vitaminin de  PMS'de etkili olduğu bildirilmiştir. Su tutulması durumunda  (ödem) bazı idrar söktürücüler kullanılabilinir.
Bazı hastalarda adet öncesi stresde doğum kontrol hapları işe yararken bazılarında aynı etkiyi yaratmamaktadır.
– Adet öncesi gerginlikte  psikolojik destek önemlidir.Bu durumun bazı kadınlarda olabildiği şikayetlerin gün geçtikçe  kötüleşmeyeceği , aksine yaş ilerledikçe azalacağı, hormonlara karşı dokuların bir tür hassas cevabı olduğunu bilmeniz gerekir.
– Adet öncesi dönemde kafein alımı (kahve, çay, çikolata, kola ve bazı ağrı kesicilerde bulunur) adet öncesi  baş ağrıları nın ve adet öncesi meme ağrısı nın kötüleşmesine neden olabilir.
– Adet öncesi meme hassasiyeti için memeleri alttan iyi destekleyen bir sütyenin gece ve gündüz kullanılması önerilir.
– Sigara içimini azaltma önemlidir. Nikotin su tutan hormonların salgılanmasını arttırmaktadır.
– Premenstural sendromda egzersiz belirtileri hafiflettir. Muhtemelen bu durum egzersizin beyin endorfin seviyesini artırıcı özelliğine bağlıdır. 
– Düzenli ve yeterli uyku
– Stressiz sağlıklı ve düzenli yaşam
– Gevşeme teknikleri , meditasyon veya yoga gibi yöntemler faydalıdır.
– Gerekirse tuz kısıtlanması
– Diyette kırmızı et azaltılmalı, balık, sebze ve meyveler tercih edilmelidir.
– Hobilerinizle ilgilenmek önemlidir.

ADET ÖNCESİ GERGİNLİKTE BİTKİSEL TEDAVİ 

Adet öncesi  gerginlikte sakinleştirici çaylar kullanılabilir. Adet öncesi dönemde adaçayı, melissa çayı , ıhlamur, rezene çayı gibi sakinleştirici özelliği bilinen çaylar kullanılabilir.Adet öncesi gerginlikte evening primrose oil bitkisi ekstresinin de faydalı olabileceği bilinir.

ADET ÖNCESİ GERGİNLİK SENDROMUNU AZALTAN GIDALAR:

* B vitamini: Ciğer, böbrek, yumurta sarısı, yapraklı sebzeler.
* Kalsiyum: Süt, balık, ayçekirdeği, soya fasulyesi, yerfıstığı, ceviz, somon.
* Magnezyum: Mısır, fındık, maydanoz, elma, incir, limon, portakal, un.
Hafif bir kahvaltıyla güne başlamak, günde mutlaka bir bardak süt içmek, kızartmalardan ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmak, çok tuzlu beslenmemek, bol sebze ve meyve tüketmek önemli beslenme önerileridir
Ayrıca diete dikkat edilmeli, tuz ve kafein azaltılmalı, vitaminler arttırılmalıdır.Günlük egzersizler,bitkisel sakinleştirici çaylar,ılık duş ilave edilmelidir.