SİSTOSEL REKTOSEL
Pelvik organların bir veya bir kaçının normal pozisyonlarından daha aşağıya doğru yer değiştirmesi, fıtıklaşmasıdır.
CİNSEL ORGAN SARKMALARININ NEDENLERİ
Pelvik relaksasyon yapan neden pekçok tur. Yaş, menopozal durum, gebelik, vaginal doğum, obezite, kronik öksürük, kronik kabızlık , genetik faktörler, geçirilmiş histerektomi, ayakta ağır kaldırma işlerinde çalışanlarda sık görülmektedir.
Pelvik organlarda sarkma olan hastaların % 30‘unda ailesinde de sarkma öyküsü vardır.Özellikle beyaz ırkta kollagen içeriği azlığına bağlı sarkma daha çok gözlenebilir. Zor doğum sonrası sarkma , iri bebek doğurma ve müdahaleli doğumlar , endopelvik fasiada yırtılma ve gerilme ile çatlaklar oluşturur ve peşinden cinsel organlarda sarkma yapabilir. Kronik kabızlık ve öksürük bu hasarı arttırabilir. Pelvik taban kasının sinir yaralanması da etkendir.
PELVİK ORGAN SARKMASI SIKLIĞI
Her 9 kadından biri pelvik relaksasyon ve /veya stress inkontinans nedeniyle en az bir kez operasyon geçirmektedir.
PELVİK ORGAN SARKMALARININ BELİRTİLERİ
Hasta en çok ele gelen vajende kitle hissi ile başvurur. Sarkan yapılar vajende bası hissi doğurabilir. Yürürken ve ayaktayken sarkma şiddetlenebilir. Cinsel ilişkide ses gelmesi olabilir.
Sarkma olan hastaların % 40 'ında idrar kaçırma yaşanabilir. İdrar yaparken elle mesaneyi itmek ve destekleyerek idrar yapmak gerekebilir.Mesanede sarkan alanda idrar kalabilir ve idrarı tam boşaltamama olabilir.Sarkan organların mukozası dışarı ağızlaştığından zamanla bası ülserleri ve iritasyon gözlenebilir.
CİNSEL ORGANLARDA SARKMANIN TÜRÜ
Klinik sınıflandırma sarkan veya sarkıyor imajı yaratan organa göre yapılır.
Başlıca yer değiştiren organlar; mesane, üretra, uterus ve rektumdur. Pelvik relaksasyon vajina referans alınarak tarif edilmektedir.
PELVİK ORGAN SARKMASI TANISI
Tanı vajinal muayene bulgularına dayanır. Görüntüleme yöntemlerinin tanıda kullanılmasında fikir birliği yoktur.
Enteroselin rektoselden ayırt edilmesi için rektal muayene faydalı olabilir. Ayakta da muayene yapılabilir.
TEDAVİ:
Belirti vermeyen hafif olgularda tedavi gerekmeyebilir.
Ameliyatsız yaklaşımda pesser ler kullanılabilir.
Temel tedavi cerrahidir. Pelvik taban zayıflıkları onarılır.
40 yaşını tamamlamış ve çocuk isteği olmayan hastalarda rahim sarkması da varsa vajinal histerektomi uygulanır.
Genç hastalarda Manchester/Fothergill operasyonları uygulanabilir.
Round ligamenlerinin kısaltılması ve karın ön duvarına fiksasyonu yani klasik üteropeksi sonuçları iyi değildir.
Uterin descensus ve vaginal kaff prolapsusunda, son yıllarda sakrospinöz ligament fiksasyonu, retro peritoneal abdominal uterosakropeksi, sakral kolpopeksi ameliyatları yapılır.
Yaşlı, histerektomi uygulanamayacak hastalarda vajınal mukoza çıkarılarak Le Fort operasyonu ile vajen tamemen kapatılır.
SİSTOSEL
Mesane tabanının sarkması durumudur . Mesanede sarkma ile beraber çeşitli idrar şikâyetleri ve bazen de idrar kaçırma vardır. Vajen üst duvarında dışarıya doğru sarkan bombeleşme gözlenebilir. Beraberinde mesane boynunun mobilitesinde artış olabilir. İleri formlarında işeme sonrası mesanede idrar kalması olabilir.Bazen elle destekleyerek işemeye çalışan hastalar olur.Tedavisi cerrahidir.
SİSTOSEL TANISI :
Vajinal muayene ve muayenede ıkınmanız söylenerek teşhis koyuyoruz. İdrar kaçırma varsa ürodinami testi istenebilir. Ultrason ile de sarkmanın derecesi görülebilir.
Sistosel ameliyat teknikleri :
Anterior kolporafi yapılır.Fakat ek olarak aşağıdaki operasyonlar da yapılabilir.
-Retropubik kolposüspansiyon (marshall marchetti krantz operasyonu ) ile paraüretral doku simfizis pubise asılır.
-Burch kolposüspansiyonu (paravaginal dokular cooper ligamentine) yapılabilir.
-Paravaginal defekt onarımı (lateral vaginal duvarlar arkus tendineusa asılır) içerir.
Bu teknikler alt üriner yolu retzius boşluğu na doğru kaldırır.
-İğne prosedürü (pereyra ve stamey prosedürü).
-Paravaginal onarım.
-Eğer intrinsik üretral sfinkter disfonksiyonu varsa kolpografi anteriora ek olarak sling prosedürü, artifisiyel enjeksiyonlar, periüretral enjeksiyonlar yapılır.
ÜRETROSEL
Üretra ( idrar çıkış bölgesi ) alt duvarının sarkmasıdır.Üretranın alt 1/3 ‘ü östrojen bağımlıdır.Özellikle menopozal evreyle beraber üretrada sarkmalar gözlenebilir. Ağrılı idrar yapma, idrarda yanma, idrar çıkış bölgesinde ülserasyon gözlenebilir.
SİSTOÜRETROSEL
Mesane ve üretra ( idrar çıkış bölgesi) alt duvarının sarkmasıdır.
REKTOSEL
Rektum üst duvarının vagene doğru kabarmasıdır. Özellikle zor doğumlardan sonra levator ani denilen pelvik taban kaslarının zayıflaması ve ayrılması ile dışkı kanalında fıtıklaşma olur.Bazen dışkılama esnasında bu fıtıklaşma vajene doğru bir hayli fazla olur .Buna bağlı olarak kabızlık gözlenebilir.
Rektosel ameliyat teknikleri :
Kolporafi posterior
Kolpoperinorafi ameliyatları yapılır.
ENTEROSEL
Douglas boşluğu denilen karın iç boşluğunun en alt kısmının vajene sarkmasıdır. Bu sarkma tipinde ince barsaklar vajene doğru kabarır. Rektoselden ayırımda rektal muayene gerekebilir.
Moschowitz operasyonu; abdominal yoldan kul-de-sak daraltılarak bir seri sirküler sütür konur. Halban operasyonu; sütürler sagittal konur.
McCall kuldoplastisi; sakro uterin ligamentler yaklaştırılır.
RAHİM SARKMALARI
Descensus uteri: uterusun aşağı doğru yer değiştirmesidir.
Dessensus kolli uterin elangasyo: Rahimin aşağı doğru yer değiştirmesi ile birlikte rahim ağzı uzunluğunda artış olmasıdır.
Prolapsus uteri parsiyalis: Rahimin kısmen vajen dışına çıkmasıdır.
Prolapsus uteri totalis: Rahimin tümünün vajen dışında olmasıdır.
